Medeniyetin Beşiği Antik Yunanistan'da Kadın Olmak

Milattan önce medeniyet denildiğinde Atina akla gelirdi

Hemen hemen tüm düşünürler oradan yetişmiştir

Acaba Kadınların durumları o zaman ne idi?

Tarık Başçıl  _  28 Eylül 2024

Not: 

Kırmızı yazılı kelime gördüğünüzde tıklar iseniz

Sizi "Vikipedi" e yönlendirir

Onun hakkında daha fazla bilgiye ulaşmış olursunuz

Aspasi'nın Atina'ya gittiği zamanlarda kentin sosyal yaşamı, günümüzden oldukça farklıydı.

O zamanlarda Atina'da kadınlar
İkinci sınıf insan olarak görülür ve genel olarak dört sınıfa ayrılırdı:

1. Gyne Gamete (Kutsal Anne) olarak adlandırılan evin hanımı
Yani resmen evlenilen gerçek eşler

2. Pallake denilen nikahsız alınan kadınlar, cariyeler

3. Hetaira (Yoldaş)  olarak değerlendirilen kız arkadaş

4. Pornai adı verilen kısa süreli, geçici cinsel istekleri gideren hayat kadınları

★★★★★★★★★★★★★★

Özgür kadınlar tek başlarına sokağa çıkamıyor
Genç erkekler ve kızlar birbirlerini sadece

Kurban ve cenaze törenlerinde ya da şenliklerde görebiliyorlardı.

Kızlar ancak ana-babalarıyla
Evli kadınlar ise sadece kocalarıyla yemek yiyebilirlerdi.

Kadınların siyasal hakkı yoktu
Ülke yönetiminde hiçbir şekilde söz sahibi değillerdi.

Evliliklerde sevginin bir rolü yoktu.
Atina'da çok yaygın olan şu söz

Bu konuyu özetle anlatmaya yeter:

Sevmek için bir oğlana

Çocuk yapmak için de

Bir kadına gerek vardır

Atina'da erkekler için evdeki kadın

Sadece çocuk doğuran ve onlara annelik yapan bir kadın olarak görülürdü.

Erkeklerin bedensel zevkleri için başka kadınlara
Hatta hem cinslerine yönelmeleri çok doğal karşılanıyordu.

★★★★★★★★★★★★★★

Özellikle MÖ. 6.yüzyılda kadın bedeninin

Ticari bir meta olarak görülmesi sonunda
Atinalı yasa yapıcı Solon ilk genelevleri açmak zorunda kalmıştı.

Dikterion adı verilen bu evler
Devlete aitti ve her evde görevli memurlar işleri düzenler
Gelirler de, Porniketos adı altında devlet kasasına aktarılırdı.

★★★★★★★★★★★★★★

Porneler, yani fahişeler, kendi içlerinde sınıflara ayrılmışlardı.

1. En alttaki kadınlara Dikteriades adı veriliyordu
Bunlar en alt sınıftaki erkeklere hizmet ederlerdi.

Bu kadınlar, Üniforma gibi belli bir giysi giyer
Güneş batmadan sokağa çıkamaz ve kentten izinsiz ayrılamazdı.

Dikteriadesler
Özellikle ailesinin terk ettiği ya da korsanların kaçırarak Akdeniz pazarlarında sattıkları çocuklar arasından seçilerek yetiştirilirdi.

★★★★★★★★★★★★★★

2. Orta sınıf fahişelere Auletrides adı verilirken
Bu sınıftaki kadınlar elden ele dolaşmalarından dolayı halk arasında "Zarlar" olarak anılırdı.

★★★★★★★★★★★★★★

3. Yüksek tabakaya hizmet eden kadınlara da
Hetaira adı verilmişti.
Bu kadınlar bilim, felsefe, müzik, tarih, edebiyat ve sanat konularında eğitilmişlerdi.

★★★★★★★★★★★★★★

Ünlü yontucu Praksiteles'in sevgilisi Phryne'nin "Knidoslu Afrodit Yontusu"na modellik yaptığı söylenir.

Büyük İskender'in sevgilisi Thais
Onun ölümünden sonra Ptolemaios I ile evlenerek
Mısır Kraliçesi olmuştur.
Bu iki kadın da gerçek Hetaira'dırlar.

Aspasia da kimi kişilerce haksız olarak hetairalar içinde sayılmıştır.

★★★★★★★★★★★★★★

Hetairalar
Genellikle para almazlar
Sevgililerinden armağan kabul ederlerdi.

Ancak Atinalı Europa gibi bir Drahmiye birlikte olanlar da çıkmıştır.

Ayrıca Hetairaların aşıklarına pek seyrek bağlı kaldıkları
Esas düşüncelerinin para kazanmak olduğu yazdığı söylenir:

Neden uzun mektuplar yazarak canımı sıkıyorsun?

Yazdıkların bana vız gelir.

Benim istediğim elli Drahmi'dir.

Beni seviyorsan parayı ver

Yok paran kıymetliyse beni rahat bırak.

★★★★★★★★★★★★★★

Atina'da yine Solon'un sınıflamasına göre
Özgür vatandaşlar gelirlerine göre dört sınıfa ayrılmıştı:

1. Pentekosioimedimnoi (beşyüz kile insanlar) adı verilen aristokratlar birinci sınıfı oluştururdu.
Bunlar savaşta paralı askerlerin giderlerinden , tahkimatlardan ve gemilerin sağlanmasından sorumluydu.

2. Savaşta süvarileri oluşturan Hippeisler, ikinci sınıf soylulardı.

3. Üçüncü sınıfta , Zeugitler adı verilen çiftçiler, zanaatkarlar yer alırdı.
Bunlar da, savaşta Hoplitleri, yani piyadeleri oluşturuyordu.

4. Dördüncü sınıftaki Thetler
Yani mülksüz özgür ücretli işçiler ise
Savaş gemilerinde genellikle kürekçilik yapıyordu.

★★★★★★★★★★★★★★

Tüm bunların dışında yer alan Meteikoslar
Yani Atina'ya dışarıdan gelen yabancılar, köleler vatandaş sayılmıyorlar, halk meclisine bile giremiyorlardı.

Genellikle ticaret ve sanatla uğraştıkları için oldukça zenginleşen Meteikoslar
Ender durumlarda altı bin oyla vatandaş sayılsalar bile
Yine de kimi haklardan yoksun tutuluyorlardı.

Durumu daha kötü olan köleler ise
Aile köleleri, işlik / madenlerde çalışan köleler ve "İş Makinesi" gibi kullanılan devlet köleleri olmak üzere belli başlı üç sınıfa ayrılmıştı.

Köleler ancak özgürlüklerini elde ettiklerinde bir parça insan yerine konuluyordu.

Ancak bu tip kölelerin içinde çok zenginleşerek fakir düşen efendilerine yardım edenler de çıkmıştır.

Perikles'in 451 yılında çıkardığı "Vatandaşlık Yasasına" göre yabancıların Atinalı vatandaşlarla evlenme izinleri yoktu.

★★★★★★★★★★★★★★

Böyle evlilikten doğan çocuklar vatandaş sayılmıyordu.

Bu durumda
Aspasia'nın Atinalı özgür bir vatandaşla evlenmesi olanaksız gibiydi

Çünkü o, Metoika adı verilen yıllık altı ila on iki Drahmi arasındaki bir parayı kelle vergisi olarak ödeyip
Atina'da oturan bir Meteikos sayılıyordu.
Taşınmaz mal edinmesi de olanaksızdı.
O halde bir şeyler yapmalıydı.

★★★★★★★★★★★★★★

Bundan 2500 yıl önce Ege Denizi'nin iki yakasında yaşayan ve geceleri "Erimiş Gün Işığı"yla aydınlanan insanların, aynı zamanda hırsları, kaygıları, sevinçleri, umutları ve büyük aşkları da vardı kuşkusuz.

Her iki yakada, o dönemde dünya tarihine damgasını vuracak olayların yanı sıra özellikle Miletoslu Aspasia ile Atina'nın güçlü lideri Perikles arasında büyük bir aşk yaşandı.

Bu aşk, karşıtlarının her fırsatta onları çekiştirmelerine neden oldu.
Tüm engellemelere iftiralara karşın ne Aspasia ne de Perikles ödün vermeden sevgilerine sonuna kadar sahip çıktılar.