Şalvarı Şaltak Osmanlı, Eyeri Kaltak Osmanlı, Ekende Yok, Biçende Yok, Yemede Ortak Osmanlı

Türk Köylüsünü Canından Bezdiren 

Osmanlı Vergi Sistemi için 

Osmanlı vergi sistemine karşı 16. Yüzyılda yazılmış 

 Anonim bir şiiri

Şalvarı şaltak Osmanlı
Eyeri kaltak Osmanlı

Ekende yok, Biçende yok
Yemede ortak Osmanlı

Nesilden nesle aktarılarak günümüze kadar gelmiştir.

Eyer kaltağı = Eyerin tahtadan yapılan kafes biçimindeki bölümüdür.

Şaltak = Yaygaracı, bağırıp çağıran, şamatacı, kavgacı, (her şeye) bir sebep / bahane bulan

Prof. Dr. Faruk Sümer'in

1972 yılında basılan 

Oğuzlar (Türkmenler) kitabının giriş kısmına bu şiiri almıştır.

Bu kitap açık kaynak olarak pdf sini aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz

574 sayfa çok faydalı bilgiler içeriyor

Aşağıdaki kelimeyi tıklar iseniz sizi kitaba yönlendirir

Oğuzlar (Türkmenler)

Şiir

Türkmenlerin hayat şartlarını zorlayan

Çekilmez hale getiren 

Osmanlı vergilerine karşı bir başkaldırışı ifade eder

Tarık Başçıl  _    20 Temmuz 2025

Not: 

Kırmızı yazılı kelime gördüğünüzde tıklar iseniz

Sizi "Vikipedi" e yönlendirir

Onun hakkında daha fazla bilgiye ulaşmış olursunuz

★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★

Öncelikle Osmanlı 

Köylülere uygulanan vergi sistemini inceleyelim

Osmanlı’da 40 adım uzunluğunda ve genişliğinde olan toprak parçasına Dönüm

60 ila 150 dönüm arasındaki toprak parçasına ise Çift (Çiftlik) denirdi.

Toprağın sahibi devletti. 

Halk ise, ektiği toprağın sahibi olmayıp bir nevi kiracısı durumundaydı.

İzmir Tahtacı Yörükleri

1. Tapu Vergisi:
Köylü, devlete ait toprağı (çiftliği) kiralayıp ekip biçebilmek için 

Tapu Vergisi öderdi.

Tapu Vergisi kiralanan toprağın bir yıllık ürününün getirdiği gelir kadardı. 

Bir kez ödeyen toprağı ömür boyu ekip biçebilirdi.

Avşar Toprak Evi

2.  Çift Vergisi:

Tapu Vergisini ödeyip toprağı ömür boyu ekip biçme hakkına sahip olan köylü

Evli olmak koşuluyla ayrıca her yıl "Çift Vergisi" ödemek durumundaydı. 

Çift Vergisi genellikle 50 Akça olarak alınırdı.

Kerpiç Köy Evi

3. Bennak Vergisi:

Çift sahibi olmayan evli halka “Bennak” denilir

Bunlardan “Bennak Vergisi” alınırdı.

Harran 

Herhangi bir toprağı işlesin veya işlemesin 

Her Müslümandan bu vergi alınırdı.

Bu nedenle Bennak, bir "Kulluk Vergisi" idi.

Ticaret Yapan Kervanlar

4. Mücerred (Bekarlık) Vergisi:

Bekar fakat ailesine muhtaç olmadan kendi geçimini sağlayan Müslüman erkeklere “Mücerred” denir

Bunlardan Mücerred Vergisi alınırdı. 

Genellikle 6 akçe olarak alınırdı.

Geliri olmayanlar Tımar sahibinde belli süre ırgatlık yaparak vergilerini öderlerdi.

Makedonya Pazar Yeri

5. Öşür Vergisi
Öşür kelime olarak “Onda Bir” anlamına gelir

Osmanlı’da halkın ürettiği zirai üründen 1/10 oranında alınan vergidir.

Ancak uygulamada hasat edilen ürünün yarısının alındığı bile görülmüştür. 

Öşür ayni ve nakdi şekilde tahsis edilebilirdi. 

Ayni şekilde tahsis edildiğinde köylü buğday hasat etmiş ise bunun belli miktarını Tımarlı Sipahiye verirdi.

Köy kahvenin Önü

6. Salariye Vergisi:

Vergi Toplamaya Gelen Memurlara ve Hayvanlarına ait Masraflarının Köylü Tarafından Karşılanması

Devlet adına harman yerine gelip 

Hasat miktarını ve alınacak vergiyi ölçen memurun 

Kendisinin ve hayvanlarının yeme içme ihtiyaçlarını 

Karşılamak üzere köylüden aldıkları vergiye Salariye Vergisi deniliyordu.

Fırat Nehirini Sallan Karşıya Geçen Köylüler

7. Ağnam Vergisi:

Küçükbaş hayvan sahiplerinden alınan vergidir. 

Müslüman ya da Gayrimüslim ayrımı yapılmadan havyan sahiplerinden 2 koyuna 1 akça olarak alınırdı.

Koyun başına sabit bir vergi olduğu için 

Hangi sancakta kaç hayvan bulunduğunu tespit etmekte yararlı bir vergiydi.

Eşek ile Taşımacılık Yapan

8. Köm Vergisi:

Otlak vergisi olarak da bilinen bu vergi 

Sürülerini başkalarının tımarında otlatanlardan yılda bir kere alınırdı.

300 koyuna 1 ala yani iyi koyun olarak belirlenmişti.

Afyon Tarlasında Çalışan Köylüler

9. Çift Bozan Vergisi:
Eğer köylü bu ağır şartlara dayanamayıp 

Veya başka bir sebepten dolayı toprağını terk eder

Ekip biçmezse belirli bir para cezasını ödemek zorundaydı. 

Buna çift bozan vergisi denilirdi.

Kervan

10. Aruz Vergisi:
Nikahlanan kadınlar için damadın verdiği vergidir.

Kadının bakire ve dul olmasına göre miktarı değişen bu vergi 

Bakire kızla nikah kıyılacaksa 

Kızın babasının tabi olduğu Tımarlı Sipahiye

Dul kadınla nikah kıyılacaksa kadının yaşadığı yerin Sipahisine verilirdi.

★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★

Osmanlı Devletine karşı yapılan
Türkmen ayaklanmalarının temelinde yüksek vergi uygulamalarına olan başkaldırı yatar.

Anadolu’daki Türklerin birbirini izleyen uzun ve yorucu
Harpler, Salgın Hastalıklar ve Kıtlıklar sebebi ile
Bir daha eski kuvvetini elde edemedi.

Hattâ 19. yüzyılda Avrupalı seyyahlar
Hıristiyanların aksine Türk milletinin mahvolmaya doğru gittiğini rapor etmişlerdir.

16. ve 17. yüzyıllarda çoğu Türk aslından olmayan Osmanlı müellifleri (araştırmacıları)

Anadolu Türklerine ve bilhassa köylülere Etrâk-ı bî idrâk (Anlayıştan yoksun) demişlerdir.

Fakat bu müellifler ve bütün Osmanlı idarecileri
Anadolu Türklerinin devletin asıl dayanağını teşkil ettiklerini idrâk (anlamak, kavramak) edememişlerdir.

Böylece Türkleri zaaf gelince Osmanlı devleti de kudretini kaybetti.

Osmanlı

Son asırlara kadar Anadolu’nun insanını ve servetini görülmemiş bir israfla harcamış
Fakat ona hiçbir şey vermemiştir.

Anadolu halkı arasında idarecilere Osmanlı adı veriliyordu.

Bu adın verilmesinde
Mensuplarının saray ve ocaktan yetişmeleri ile kavmi (etnik) bakımdan 

Türk halkından çıkmamalarının başlıca amiller olduğu muhakkaktır.

Anadolu Türkleri bunlara adeta yabancı ve müstevli bir zümre gözü ile bakıyorlardı.

Osmanlı sınıfının mensupları
Anadolu halkına bilhassa köylü ve göçebelere göre

Mağrur, haşin, hilekâr, sözünde durmaz, vefasız ve gayri adil insanlardır. diyorlardı

★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★

Blog dan Daha Fazla 

Bilgiye Ulaşmak İçin

Aşağıdaki Link Adresine Tıklayabilirsiniz

https://xtarik.blogspot.com/