Charlie Chaplin ve Demokrasi Dersi

 

Charlie Chaplin 25 Aralık 1977 yılında aramızdan ayrıldı

Ölüm Yıldönümünü Anısını

Saygı ile Anmak İstedim

Büyük Diktatör Filmin Final Konuşmasındaki

“Özür dilerim ben imparator olmak istemiyorum...”

Hemi Türkçe alt yazılı videosu

Hem de yazılı olarak

Konuşmasını paylaşmak istiyorum

Anlayana çok büyük “Demokrasi Dersi” dersi içeriyor

Ayrıca 2 video ile ünlü film sahnelerinden kısa kesitler

Tarık Başçıl  _   25 Aralık 2024

Not: 

Kırmızı yazılı kelime gördüğünüzde tıklar iseniz

Sizi "Vikipedi" e yönlendirir

Onun hakkında daha fazla bilgiye ulaşmış olursunuz

★★★★★★★★★★★★★★★★

Konuşursam 

Beni Sadece İngilizce Bilenler Anlayacak

Sessiz Bir Filmi Herkes Anlayabilir

Dünya Amerika'dan İbaret Değil

Charlie Chaplin

Yazıma önce Chaplin'in genel de bilinmeyen hayattı hakkında bir özetleme ile başlayacağım

İngiliz Gizli Servisi (MI5)'nin bugüne dek gizli tutulan arşivinin bir kısmı açılınca (Şubat 2012)
Ortaya Chaplin hakkında ilginç belgeler çıktı

Bu belgelerden anlaşıldığına göre
Charlie Chaplin'in doğum yeri belli değildi

Hakkında ne bir doğum belgesi vardı
Ne bir vaftiz belgesi
Ne de başka bir resmi evrak

Resmi biyografileri
Chaplin'in 16 Nisan 1889 tarihinde Londra'nın Whitechapel veya Walworth semtlerinde dünyaya geldiği konusunda birleşiyorlar.

Oysa İngiliz Gizli Servisi'ne göre Chaplin ya "Bu Ülkede" doğmamıştı

Ya da doğumunda bir başka ismi vardı.

Chaplin her ne kadar İngiltere kökenli idiyse de
Kariyerini Hollywood'un sessiz film stüdyolarında yapmıştı

Son derece popülerdi, çok seviliyordu
Ancak yaptığı filmleri beğenmeyenlerin sayısı da az değildi

Örneğin 1940 yılında "Büyük Diktatör" isimli Hitler yergisinin gösterime girmesi
ABD makamlarınca uzun süre yasaklanmaya çalışılmıştı

Çünkü o dönemde ABD egemenleri arasında 

Nazi Almanya'sını Komünizme karşı güçlü bir kale görme eğilimi vardı
Bu düşüncenin tahrip edilmesini istemiyorlardı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Beğenilen Filmlerinden 

Kısa Anlar Videosu

1947 yılında Chaplin

Amerika Karşıtı Faaliyetler Komitesi’nin karşısına çıkartılınca işler karışmaya başladı.

Başka pek çok solcu ve liberal entelektüel gibi Chaplin de
Komünist Avcısı Senatör Joseph McCarthy'nin (1908-1957) ağına yakalanmıştı.

Görünüşe göre McCharty, Chaplin'in mizahından hiçbir şey anlamıyordu
Onu Hollywood'un salon Bolşeviklerinden biri" ilan etmişti.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Ancak Chaplin'in en dikkate değer düşmanı
Tüm gücünü Chaplin'i suçlamaya yarayabilecek malzeme temin etmeye harcayan dönemin

FBI başkanı J. Edgar Hoover (1895-1972) idi.
Hoover, yeterli kadar delil toplandığı anda
İngiliz vatandaşı olan Chaplin'i sınır dışı etmeye hazırlanıyordu.

Yeni ortaya çıkan gizli servis belgeleri de bu bağlamda hazırlanmıştı

★★★★★★★★★★★★★★★★

FBI'ın doğrudan görevlendirmesiyle 

MI5 sadece Chaplin'in gerçek doğum yerini açığa çıkarmaya çalışmakla kalmamış, onun komünist çevrelerle olan ilişkisini ispat edebilmek için de epeyce mesai harcamıştı.

MI5 ajanları

Amerikalılar tarafından verilen Chaplin'in aslında Fransa'da İsrail Thornstein ismiyle dünyaya geldiği bilgisini de araştırmışlardı.

Başka bir iddiaya göre
Chaplin Rusya'daki pogromlardan kaçarak İngiltere'ye yerleşen Yahudi bir ailenin çocuğuydu

Nazilerin de Chaplin'i Yahudi olarak tanımlamaları bu noktada dikkat çekicidir.
Ancak somut olarak Chaplin'in 1920 yılında aldığı bir pasaporttan başka bir belgeye de ulaşılamamıştı

MI5'in bir yöneticisi bu konu hakkında düştüğü notta "Chaplin'in doğumuna dair herhangi bir kaydın bulunmaması ilginç, fakat bunun bizim güvenliğimiz açısından o kadar da hayati bir mesele olduğunu sanmıyorum" diyordu.

Hoover ise İngiliz meslektaşlarının ulaştığı bu sonuçtan hiç memnun değildi
Çünkü Chaplin'i sınır dışı edebilmek için ihtiyaç duyulan delilleri elde edebileceğini umuyordu.

Fakat delile kimin ihtiyacı vardı ki?
1952 sonbaharında Chaplin'in İngiltere'ye gitmesi üzerine

Hoover derhal Amerikan aleyhtarı faaliyetler iddiasıyla ona karşı bir dava açarak
ABD'ye giriş yasağı konulmasını sağladı
Fakat FBI bunu yapmakla amacına hiç de ulaşamadı

★★★★★★★★★★★★★★★★

Kısa Filme Başlama Videosu

Chaplin her ne kadar Avrupa'ya yerleştiyse de

ABD'nin en sevilen sanatçılarından biri olarak kalmaya devam etti.

1957 yılında "New York'ta Bir Kral" ismi filmiyle
McCharty dönemini teşhir eden belki de en politik filmini çekti.

Chaplin nerede doğmuş olursa olsun
Kökeni ne olursa olsun

Ezilenlerden yana aldığı tavizsiz tavrıyla

Milyonların gönlünde taht kurmaya devam ediyor.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Chaplin

Ancak 1972 yılında Oskar Özel Ödülü'nü almak için yıllar sonra ABD'ye geri döndü.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Takip eden yılda City Lights adlı filme bir kez daha Oscar ödülünü kazanmıştır.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1975 yılında 86 yaşında iken İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth tarafından şövalye unvanına layık görülmüştür.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Diktatör
Charlie Chaplin'in yönettiği ve başrolü Paulette Goddard ile paylaştığı

1940 yılında ABD yapımı politik komedi filmidir.
Aynı zamanda Chaplin'in ilk sesli filmidir.

Filmde Nazizm ve Chaplin tarafından canlandırılan Adolf Hitler oldukça sert bir şekilde eleştirilmektedir.

Hitler ve emrindeki Nazilerin işgal ettikleri bölgelerde yaptıklarının henüz tam olarak açığa çıkmadığı bir dönemde

Chaplin yaptığı film ile Hitler'in Yahudi mallarını kamulaştırması, antisemitizm, faşizm konularını
Nazileri yerden yere vurarak işlemiş
Hatta filmde Nazileri beyinleri ve kalpleri makineden yapılma insanlar olarak tanımlamıştır.

Büyük Diktatör
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi tarafından
Kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli filmler arasına seçilerek
ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Büyük Diktatör Filmi Final Konuşması
Özür dilerim ben imparator olmak istemiyorum..

Videosu

Özür dilerim ben imparator olmak istemiyorum

Bu beni ilgilendirmiyor
Hükmetmek veya işgal etmek istemiyorum

Herkese yardım etmek istiyorum
Yahudi, Katolik, Siyah, Beyaz.

Hepimiz birbirimize yardım etmek istiyoruz
Diğerinin mutluluğu hepimizi mutlu ediyor

Hiç kimseden nefret etmiyoruz
Hiç kimseyi aşağılamıyoruz

Bu dünyada herkese yer var
Dünyada herkesi doyuracak kadar zenginlik var

Hayat hür ve güzel olmalı
Biz doğru yoldan çıktık

İktidar hırsı insan ruhunu zehirledi
Nefret duvarları ördü

Bizi mutsuzluğa ve insan kıyımına mahkûm etti
Hızı keşfettik ama yerimizde sayıyoruz

Makineleşme bolluk yerine yokluk getirdi
Bilgimiz bizi saygısız ve yobaz yaptı
Çok düşünüp az hissediyoruz.

Makineden çok insanlığa ihtiyacımız var
Beceriden çok iyiliğe ihtiyaç duyuyoruz

Aksi takdirde şiddet galip gelecek ve hayat yok olacak
Uçak ve radyo bizi birbirimize yaklaştırdı

Bu icatların temelinde 

İyilik kardeşlik ve beraberlik var
Şu anda sesimi milyonlarca insan duyuyor
Umutsuz kadın, erkek ve çocuklar...

Masum insanlara işkence yapan, hapse atan bir sistemin kurbanları onlar.
Beni duyanlara sesleniyorum.
Umutsuzluğa kapılmayın!

Mutsuzluğumuzun sebebi 

Hırslı kişilerin insanlığın ilerlemesinden korkmasıdır
Nefret geçer, diktatörler ölür
Halktan aldıkları iktidar halka geri döner...

İnsanlar ölür
Hürriyet ölmez!

Askerler!
Zorbalara itaat etmeyin. Onlar sizi eziyor...

Düşünce ve hareketlerinizi planlıyor
Sizin koyun yerine koyuyorlar!
İnsanlıktan çıkmış beyni ve kalbi makineleşmiş kişilere teslim olmayın...

Siz ne makine ne koyunsunuz!
Sizler insansınız!

Kalbinizde insanlara aşk besliyorsunuz
Sizde nefret yok

Sevilmeyen insan kin besler
Askerler, esirlik için değil, hürriyet için savaşın

Aziz Luke’un dediği gibi cennetin kapıları insana açıktır
Bir kişiye, bir gruba değil herkese açıktır.

Güç sizin halkın elindedir... 

Makine ve mutluluk yaratma gücü... 

Bu güçle yaşamı hür ve güzel yapın! 

Harika bir maceraya dönüştürün! 

Demokrasinin verdiği bu gücü kullanalım. 

Birlik olup harika bir dünya yaratalım. 

Herkese iş sağlayan, gençlere umut, yaşlılara garanti veren bir dünya.

Yobazlar bunları vaat ederek iktidarı aldılar
Yalan söylediler

Zaten asla sözlerini tutamazlar
Diktatörler, kendi hırsları için halkı köleleştirir...

Biz bu vaatleri yerine getirmek için savaşalım
Dünyayı kurtaralım

Milli engelleri yok edelim
Hırs, kin ve yobazlığı yürürlükten kaldıralım
Aklın idare ettiği bir dünya için savaşalım

Bilim ve İlerleme

Herkese Mutluluk Getirsin

Askerler

Demokrasi Uğruna 

Birlik Olalım

★★★★★★★★★★★★★★★★

Kronolojisi;

1889 -- Charles Chaplin 16 Nisan’da doğdu.

1895 -- çeşitli okullara girip çıktı
Hiçbirinde uzun süre kalmadı.
Annesinin yoksulluğu ve akıl hastalığı yüzünden gençliği fakirhanelerde geçti.
1900’a dek okula düzensiz aralıklarla gitti.

1898 -- Manchester’da eight lancashire lads kumpanyasında çalışmaya başladı.

1903 -- Temmuz’da jim, a romance of cockayne’de sam rolünü oynadı.
Ayın sonunda Sherlock Holmes’ta kendi yarattığı Billy rolünü oynamaya başladı.
Bu yılın sonunda ve ertesi yıl Sherlock Holmes kumpanyasıyla İngiltere’yi turladı.
Sonraki üç yıl boyunca Sherlock Holmes kumpanyasıyla dört turneye çıktı.

1906 -- Mart’ta Wal Pink’in Repairs kumpanyasına katıldı
Mayıs’a dek onlarla turnelere çıktı. Ardından Casey’s Court Circus kumpanyasına katıldı
Ertesi temmuz ayına dek onlarla birlikte turnelerde gezdi.

1908 -- Şubat’ta Fred Karno’yla ilk sözleşmesini imzaladı.
Sonbaharda Paris’e gidip Karno’nun Mumming Birds’ünde boy gösterdi.

1909 -- The football match ile mumming birds’te oynadı.

1910 -- Eylül’de fred karno’yla ikinci sözleşmesini yaptı.
Ardından 1912 yılına kadar sürecek bir Amerika turnesi için “Karno Amerikan Kumpanyası” ile yola çıktı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1912 -- Haziran ayında İngiltere’ye geri döndü.
Ertesi iki ay boyunca Karno kumpanyasıyla Fransa turnesine çıktı
Ekim’de ikinci bir Amerika turnesi için İngiltere’den ayrıldı.

1913 -- 25 Eylül’de Keystone film Şirketi’yle
Haftalığı 150 dolara bir yıllık anlaşma imzaladı.
Kasım sonunda Karno’dan ayrıldı.

1914 -- Keystone Stüdyoları’nda çalışmaya başladı.
Keystone’da çektiği ilk film olan making A Living 2 Şubat’ta gösterime girdi.

Bu yıl bunu onlarca film takip etti.
Bunlardan biri de başrolde Marie Dressler’in oynadığı 

İlk uzun metrajlı filmi Tillie’s Punctured Romance’tı.

Kasım’da haftalığı 1.250 dolara Essanay’la anlaşma imzaladı.

Yıl sona ermeden Essanay’in Chicago’daki merkezine ulaştı.

1915 -- Şubat’ta Niles, California’da yer alan Essanay Stüdyosu’nda çalışmak üzere Chicago’dan ayrıldı.
Bu yıl The Tramp

The Bank

 Ve Charlie Chaplin’s A Burlesque on Carmen gibi filmler gösterime girdi.

1916 -- haftalığı 10 bin dolara Mutual Film Corporation’la sözleşme imzaladı
150 bin dolarlık bir ikramiye aldı.
15 Mayıs’ta Mutual’la yaptığı ilk film olan The Floorwalker gösterime girdi.

1917 -- Easy Street ve The İmmigrant gibi filmleri gösterime girdi.

Haziran’da Chaplin First National’la sözleşme imzaladı.

1918 -- First National’la ilk filmi olan A Dog’s Life 14 Nisan’da gösterime girdi.

Aynı ay, özgürlük bonosu (The Bond) turu kapsamında Amerika Birleşik Devletleri’ni dolaştı.

Shoulder Arms 20 Ekim’de gösterime girdi.

Üç gün sonra Mildred Harris’le evlendi.

1919 -- Douglas Fairbanks, Mary Pickford ve d.w. Griffith’le birlikte United Artists’i kurmayı planlamaya başladı.
Bütün mesaisini, çalışmalarına ertesi yıl boyunca devam ettiği The Kid’e ayırıyordu.

1920 -- Kasım’da Chaplin ve Mildred Harris boşandılar.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1921 -- Şubat’ta The Kid gösterime girdi ve genel beğeni topladı.

Chaplin, ağustos ayı sonunda Avrupa’ya gitmek üzere California’dan ayrıldı ve yolda New York’a uğradı.

9 Eylül’de Londra’ya ulaştı.
Aynı ay içerisinde Paris ve Berlin’e gidip, Ekim’de Amerika’ya geri döndü.

1922 -- Kasım’da A Woman of Paris’i çekmeye başladı.

1923 -- Hollywood ve New York’ta, A Woman of Paris filminin ilk gösterimi yapıldı.

1924 -- Şubat’ta The Gold Rush’ın çekimlerine başladı.

Kasım’da Chaplin ve Lita Grey evlendiler.

1925 -- 5 Mayıs’ta Charles Spencer Chaplin, jr. Dünyaya geldi.

Ağustos’un üçüncü haftasında The Gold Rush’ın ilk gösterimi yapıldı.

1926 -- Ocak’ta The Circus’u çekmeye başladı.

30 Mart’ta ikinci oğlu Sydney Earle Chaplin dünyaya geldi.

Lita Grey yıl sona ermeden çocuklarını da alarak Chaplin’i terk etti.

1927 -- Lita Grey’le evliliği sona erdi.
The Circus’le ilgili çalışmaları devam etti.

1928 -- New York’ta Strand Theater’da, The Circus filminin ilk gösterimi yapıldı.
Aralık’ta City Lights’ı çekmeye başladı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1931 -- Şubat’ın ilk haftasında City Lights filmi New York’ta gösterime girdi.

Ertesi hafta gemiyle Avrupa ve İngiltere’ye doğru yola çıktı.

1932 -- denizaşırı yolculuğunu Uzakdoğu’yu kapsayacak şekilde genişleyerek, Singapur ve Japonya’yı ziyaret etti.
Haziran’da Hollywood’a döndü ve kısa bir süre sonra Paulette Goddard’la tanıştı.

1933 -- Modern Times üzerine çalışmaya başladı.

Çalışmalar 1935’e kadar devam etti.

1936 -- Modern Times, Şubat’ın ilk haftası New York’ta gösterime girdi.

Chaplin ve Goddard tatile çıktılar.
Honolulu’ya gitmeden önce san Francisco’ya uğradılar.

Honolulu’dan sonra Japonya’ya, Hong Kong, Çin ve Hindu Çin’e gittiler.
Bu yolculuk esnasında gizlice evlendiler.
Haziran’ın ilk haftasında California’ya geri döndüler.

1938 -- The Great Dictator’ın çekimlerine Ekim’de başlandı
Çekimler ertesi yıl boyunca devam etti.

1940 -- Ekim’de New York ve ertesi ay Hollywood’da The Great Dictator filminin ilk gösterimi yapıldı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1942 -- The Gold Rush filmi Chaplin’in dış ses anlatısıyla tekrar gösterime sokuldu.
Chaplin ve Goddard boşandılar. 

Chaplin Ekim’de Oona O'neill ile tanıştı.

1943 -- Joan Barry, Chaplin’e babalık davası açtı.

Chaplin, Oona O'neill ile evlendi.

1944 -- yapılan kan testi Chaplin’in temiz çıkmasına rağmen, babalık davasında yargılandı.
Oona’yla Chaplin’in dünyaya getireceği sekiz çocuktan ilki olan Geraldine Chaplin, 1 Nisan’da dünyaya geldi.

1945 -- ilk babalık yargılamasının usulsüz olduğuna karar verildi.
Berry, ikinci davayı kazandı ve Chaplin’in temyiz isteği reddedildi.

1946 -- Monsieur Verdoux’yu çekmeye başladı.

1947 -- Monsieur Verdoux’nun ilk gösterimi yapıldı ve karışık tepkiler aldı.

12 Nisan’da düşmanca bir basın toplantısına maruz kaldı
Kendisine yurtseverliği ve sözde Amerikan karşıtı görüşleriyle ilgili sorular soruldu.

1948 -- Nihayetinde Limelight’a dönüşecek olan hikayeyi geliştirmek için Footlights adlı bir roman yazmaya başladı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1951 -- Limelight’ı çekmeye başladı.

1952 -- Ailesiyle birlikte Avrupa’ya gitmek için gemiyle yola çıktı.

Deniz üzerindeyken Amerika’ya tekrar girmesi yasaklandı.
Ekim’de Limelight filminin ilk gösterimi yapıldı.

1953 -- İsviçre, Vevey’de bir villaya taşındı.

1956 -- Londra’da A King in New York’u çekmeye başladı.

1957 -- A King in New York filminin ilk gösterimi yapıldı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1964 -- Otobiyografimi (My Autobiography) yayımladı.

1966 -- A Countess From Hong Kong’un çekimlerine başladı.

1967 -- Ocak’ın ilk haftasında A Countess From Hong Kong filminin ilk gösterimi yapıldı.

★★★★★★★★★★★★★★★★

1975 -- Kraliçe II. Elizabeth tarafından şövalye ilan edildi.

1977 -- 25 Aralık’ta Vevey’de öldü.

★★★★★★★★★★★★★★★★

Charlie'den kızı Geraldine

Sevgili kızım!

Şimdi gece.
Noel gecesi.
Benim küçük kalemdeki silahsız muhafızların hepsi derin uykuda.
Kardeşlerin uyuyor.
Annen de uykuya daldı.
Ne var ki sen çok uzaklardasın

Eğer şu anda, şu dakikada, fotoğrafına bakmıyorsan kör olayım.

Fotoğrafın burada, masamın üzerinde, kalbime en yakın yerde duruyor.

Oysa sen neredesin?

Uzakta, masalsı Paris’te...
Champs Elysées’deki Tiyatroda.
Görkemli bir sahnede dans ediyorsun.

Bunu çok iyi bildiğim halde

Ben gene de bu sakin gecenin sessizliğinde

Senin ayak seslerini net biçimde duyuyorum.

Gözlerin gözlerimin önüne geliyor

Gözlerin kış gecesine özgü gökyüzündeki yıldızlar gibi parıldıyor.

Bu güzel oyunda

Şahın tutsak aldığı güzeller güzeli bir İranlı kızı oynadığını biliyorum.
Güzeller güzeli ol sen de ve dans et.
Yıldız ol ve parıltılar saç.

Ama seyircileri büyülemiş olmaktan,

Onları kendine hayran etmekten sarhoş olduğunda

Sana sunulan çiçeklerin kokusu başını döndürdüğünde

Tek başına bir köşeye çekil

Benim mektubumu oku, babanın sesine kulak ver.

Ben senin babanım Geraldine!
Ben Charlie’yim, Charlie Chaplin!
Başucunda kaç gece sabahladığımı bir bilsen?
Küçük küçük masallar anlatıyordum sana!
Bazen uyuyan Güzel’i anlatırdım

Bazen kötü kalpli ejderhaları…

Uyku gelip ihtiyar gözlerimi yokladığında
Uykuyla dalga geçiyor ve şöyle diyordum:
“Defol! ben kızımın hayallerini düşlüyorum!”
Ben senin hayallerini görebiliyordum Geraldine!

Senin geleceğini görebiliyordum

Bugününü!
Sahnede dans eden kızı görebiliyordum
Kanatlarını açmış, havada uçan periyi...

İnsanların sözlerini de duyabiliyordum:
“Şu kızı görüyor musunuz?

Yaşlı bir palyaçonun kızı bu...
Babasının adı Charlie idi hani

Hatırlıyor musunuz?”

Evet, ben Charlie’yim!
Yaşlı palyaço Charlie…
Şimdi senin sıran...

Dans et!

Ben, yamalı, boru paça

Çuval gibi pantolonla dans ediyordum.

Senin bedenini ise prenseslerin ipek elbiseleri sarıyor.
Bu dans ve alkış sesleri senin ayaklarını yerden kesecektir.
Kanatlan, uç ötelere!

Ama arada bir ayakların yere de bassın! halkın nasıl yaşadığın bilmelisin.
Sokak dansçılarının hayatını da gör.
Açlıktan bitkin düşmüş, yoksulluktan ve soğuktan titreye titreye dans edenleri de...

Ben de onlarla aynı kaderi paylaşmıştım Geraldine!
O büyülü gecelerde, sen benim masallarımla uyurdun ama ben uyumazdım.

Senin güzel yüzünü seyreder, kalbinin atışlarını dinlerdim ve kendime şu soruyu sorardım: 

“Charlie, acaba bir gün olur, bu minik kuş seni anlayabilir mi?”

Sen beni tanımıyorsun Geraldine!
Şimdi artık çok uzaklarda kalmış olan o gecelerde
Ne çok masal anlatmıştım sana.

Ama kendi masalımdan hiç söz etmedim.
Oysa biliyor musun Geraldine
Benim masalım da çok ilginçtir.

Yoksul bir palyaçonun masalıdır bu.
Londra’nın kenar mahallelerinde şarkı söyleyip dans eden
Sonra da bahşiş toplayan bir palyaçonun masalı...
İşte, benim masalım da bu!

Ben açlığın ne demek olduğunu biliyorum
Evsizliğin ne anlama geldiğini...
Bu da bir şey mi ki?

Ben, gururdan bir okyanus gibi kabarmış şu göğsümde
Acıma duygusuyla önüme atılan kuruşların sızısını hissettim
Küçümsenen sefil birinin sancılarını çektim ben.

Bütün bunlara karşın, işte gene de hayattayım.
Hayatta olanlar hakkında hep daha az konuşulur.
Sen benim soyadımı taşıyorsun, Chaplin ismini…

Bu ad, neredeyse yarım yüzyıl boyunca bütün dünyayı güldürdü.
Benim ağlamalarımın yanında bu gülmeler nedir ki?
Senin yaşadığın dünya, sadece dans ve müzikten ibaret...

Geraldine! gece yarısı o görkemli salondan çıkınca
Varsın hayranlarını unut ama bindiğin taksinin şoförüne karısının hatırını sormayı unutma.

Kim bilir, belki karısı hamiledir.
Belki yakında doğacak olan ilk göz ağrısı
Yavrusu için bez almaya bile parası yoktur.

Eğer durum böyleyse, kalk cebine para koy...
Procredit Bank’a talimat verdim, giderlerini karşılayacaklar.
Başkalarına yapacağın ödemeleri kuruşu kuruşuna hesapla, öyle ver!

Arada sırada metroya in.
Otobüsle ya da yayan dolaş şehri.
İnsanlara bak, iyi gözlemle onları.
Dul ve yetimlerin yüzlerine iyi bak.

Hiç değilse günde bir kez kendine şunu söyle:
“Ben de bunlardan biriyim!”
Evet, sevgili kızım
Unutma bunu
Sen de onlardan birisin.

Sanat
Göğe uçması için insana kanatlar takıncaya kadar ayaklarına vurur adamın.
Zaman gelip de seyirci karşısında yükseldiğini hissetmeye başladığın anda

Sahneden in, dışarı çık.

Yoldan geçen ilk taksiyi çevir.
Paris’in dış mahallelerine git.
Ben bu mahalleleri çok iyi bilirim.
Orada dansçı kızlar göreceksin.

İçlerinde sana benzeyenler de vardır
Senden daha zarif, daha mağrur olanlar da…

Sen tiyatrondaki göz alıcı sahne ışıklarını orada bulamazsın!
Onların sahne ışıkları Ay’dır.
Bak onlara!
Daha dikkatlice bak!

Senden bile daha iyi dans etmiyorlar mı?
Haydi, itiraf et bunu.
Senden daha iyi dans eden
Senden daha iyi rol yapan biriyle karşılaşırsan

O vakit hep şu sözlerim aklına gelsin
Hiçbir zaman Charlie’nin ailesinden
Bir fayton sürücüsüne kötü söz söyleyecek ya da Seine nehri kıyısında oturmuş
Sadaka isteyen dilenciyle alay edecek kadar kendini bilmez biri çıkmamıştır.

Charlie bu dünyadan çekip gidecek Geraldine!
Sense hayata devam edeceksin.
Ben senin hiçbir zaman yoksulluğu tatmanı istemem.

Bu mektupla birlikte sana çek koçanı da yolluyorum.
Ne kadar istersen o kadar harca.
Ama şunu sakın unutma
İki frank harcadığında üçüncü frank sana ait değildir.

Her defasında aklında olsun bu.
Üçüncü frank bir başkasına ait
Tanımadığın birine
Bir Frankın hasretiyle yaşayan birine ait o para…

O kişiyi bulman zor olmayacaktır.
Attığın her adımda yoksul birini görebilirsin
Yeter ki sen görmeyi iste!

Ben bu şeytanın baştan çıkaran gücünü bildiğim için para hakkında konuşuyorum.
Uzun süre sirkte çalıştım ben.
İp üstündeki cambazları korkuyla izlerdim hep.

Ama şimdi sana şunu da söylemek isterim sevgili kızım.
Bir insanın ayağının kaymasıyla yere
Sert zemine kapaklanması
Cambazın o tekinsiz ipten düşmesinden daha kolaydır

İnan bana.
Sen bu akşam bir pırlantadaki ışıltının cazibesine kapılabilir
İster istemez yere kapaklanabilirsin.

Gün gelir yabancı bir prensin yüzü
Seni kendine tutsak edebilir.

İşte o andan itibaren sen artık deneyimsiz bir cambaz sayılırsın.
İp, deneyimsizlere ihanet etmiştir hep.
Sen sakın altın ve mücevher karşılığında kalbini satma.

Unutma
En büyük pırlanta güneştir
Ne mutlu ki güneş
Herkesi eşit biçimde aydınlatıyor.

Gün gelir de birini seversen
Seçtiğin kişiyi tüm kalbinle sev.
İşinin zor olduğunu biliyorum.
Şimdi bedenini tiril tiril ipek kumaşlar örtüyor.

Sanat için sahneye çıplak da çıkabilirsin…
Ama o sahneden saf
Tertemiz ve kusursuz olarak inmelisin.

Ben yaşlı biriyim
Sözlerim gülünç gelebilir.

Ama öyle sanıyorum ki çıplak vücudun
Senin çıplak ruhuna âşık olan kişiye ait olmalıdır.
Ne yapayım, benim bu konuya bakışım belki eski kafalılık…

Belki bu düşüncem on yıl öncesinde kaldı.
Korkma Geraldine, bu on yıl seni yaşlandırmaz.
Ben, senin şu çıplak adada
Boyun eğen en son kişi olmanı isterim.

Babalar ve çocukların arasında hep bir çekişme olduğunu biliyorum.
Bana savaş aç sevgili kızım
Düşüncelerime karşı savaş aç.

Ben itaatkâr çocukları sevmiyorum.
Bu mektubumun üzerine henüz gözyaşım düşmemişken
Bu Noel gecesinin mucizeler gecesi olduğuna inanmak istiyorum.

Bir mucize olmasını ve söylemek istediğimi
Her şeyi gerçekten doğru anlamanı istiyorum.

Charlie yaşlandı
Geraldine.
Charlie artık çok yaşlandı.

Sen, er ya da geç
Beyaz elbiseler yerine siyahlar giyip mezarıma geleceksin.
Şimdi seni üzmek istemiyorum ama arada bir aynaya bak.
Aynada beni göreceksin.

Damarlarında benim kanım dolaşıyor.
İstiyorum ki
Benim damarlarımdaki kan artık akmaz olduğunda
Baban Charlie’yi unutma!

Ben bir melek değildim
Ama her zaman insan olmak için çaba harcadım.
Sen de öyle yap…

Seni öpüyorum Geraldine.

Charlie

Link adresimi Tıklayabilirsiniz

https://xtarik.blogspot.com/