Atatürk'ü 19 Mayıs 1919 da, Samsun'da Karşılayan Tek Kadın _ Sakine Baturay (1896-1976)
Özgeçmişi:
Milli Mücadele kahramanı, Atatürk'ü Samsun'da
karşılayan tek kadın (D. 1896, Erzurum İspir ilçesine bağlı Baksır-Kındız köyü
[nüfusta Samsun] –Ö. 1976, İzmir).
Babası Erzurumlu Hasan Reis. Samsun’da eşraftan
Ömerzadelerin yanında takada çalışıyordu.
Romanya’-Köstence’den Samsun’a petrol taşıyorlardı.
Erzurum'da yaşayan Sakine Hanım, 1911 veya 1912'de
Muhsin Bey'le ile evlendi.
Bu evlilikten 1913 yılında 'Lütfü' adında bir oğlu
oldu.
Ancak çocuğun ayakları 90 derece içe doğru dönük
dünyaya geldi.
Bu arada, Sakine Hanım'ın eşi Muhsin Bey, Yemen
Harbi'nde askerde kaldı.
Yaşadığı köye Ermeni çetelerinin saldırıları üzerine
Sakine Hanım, oğlunu da alarak, çalışmak üzere Samsun'da bulunan babası Hasan
Reis'in yanına geldi.
Burada babasının yanında çalıştığı Samsun'da, eşraftan
Ömerzadeler'in girişimiyle engelli oğlunu tedavi için kentteki hastaneye
yatırdı. Sakine Hanım, oğlunun tedavisi için sürekli hastanede kaldı, bu sırada
diğer hastalara da yardım etti.
Ardından hastanede hasta bakıcı olarak çalışmaya
başladı.
Sakine Hanım bu sırada hastanede görevli Amerikalı bir doktordan
İngilizce ve Latin alfabesi öğrendi.
Mustafa Kemal
Atatürk'ü Karşılayan Tek Kadın
Samsun'a Mustafa Kemal Atatürk'ün geleceğini öğrenen
Sakine Hanım, 19 Mayıs 1919 günü o zamanki adıyla Reji İskelesi'ne gitti. Sakine
Hanım, burada Atatürk'ü karşılayanlar arasında tek kadın olarak yer aldı.
Sakine Hanım, Kurtuluş Savaşı süresince Samsun'daki
kadınları da örgütledi.
Beraberindeki kadınlarla birlikte, toplanan yünlerle
cephedeki askerler için çamaşır dokudu.
İlk eşi Yemen Harbi'nde ölen Sakine Hanım, Kurtuluş
Savaşı'nın sona ermesinin ardından, aynı hastanede görev yapan hasta bakıcı
Abdullah Bey ile ikinci evliliğini yaptı.
Daha sonra eşi ile birlikte Samsun'dan ayrılarak
İzmir'in Torbalı İlçesi'ne yerleşti.
İkinci evliliğinden 2 çocuğu daha olan Sakine Hanım
soyadı kanunu ile birlikte 'Baturay' soy ismini aldı.
1976 yılında hayatını kaybeden Sakine Baturay, bu süre
zarfında çocuklarına ve yaşadığı yerdeki yakınlarına 19 Mayıs 1919'da Atatürk'ü
Samsun'da karşılayanlar arasında olduğunu ve tek kadın olarak yer aldığını
anlattı.
Oğlu Orhan Baturay halen İzmirTorbalı’da yaşamaktadır.
Bir Sohbet
Sırasında Ortaya Çıktı
Araştırmacı-yazar, tarih öğretmeni Necat Çetin 29
Haziran 2008 günü Torbalı Parkı'nda Orhan Baturay ile bir topluluk içinde
sohbet ederken, annesi Sakine Baturay'ın hikayesini kendisine anlattığını
belirtti. Çetin, şöyle konuştu:
"Orhan Bey bir ara sohbet sırasında annesi Sakine
Hanım'ın kendilerine hayatı boyunca 'Ben Mustafa Kemal Paşa'yı Samsun'da 19 Mayıs
1919 günü iskelede karşılayan tek kadındım' diye gurur duyduğunu anlatınca, bu
konuyu araştırayım dedim. Sakine Hanım tüm hayatı boyunca, bu ana tanıklık eden
tek kadın olmanın gururunu çocuklarına hep anlatır. Sırf çocuklarına değil,
etraftaki kişiler de. Ben bu araştırma sırasında yakında bulunmuş kişilerden
aynı yönde bilgiyi teyit ettim. Örneğin; Torbalı'da yaşayan eski ev sahibi ve
komşunun oğlu Hasan Varlık Bey'e konuyu açtığımda, o da bana aynı bilgiyi
kendisinden duyduğunu söyledi. Yine komşularının oğlu olan, bugün Torbalı'da
yaşayan Çetin Çorapçıoğlu da aynı yönde bilgi verdi. Her ne kadar bu küçük
ayrıntı o gün için önemsiz olsa dahi, bugün için bilinmesi açısından bence
önemli. Bu da bana nasip oldu. Bu bilgiyi yazılı olarak teyit etme şansı şu an
için ne yazık ki yok. Ama ileride ortaya çıkabilecek bir belge veya anı defteri
veya günlük veya bir fotoğraf bu bilginin güçlenmesini sağlayacaktır."
KAYNAKÇA: Yılmaz Özdil / Tarihten Pek Bilinmeyen Bir Anı
(samsunozelhaber.com, 19.05.2013), Sakine Baturay (eksisozluk.com, 14 Aralık
2013), Atatürk'ü Samsun'da karşılayan tek kadın: Sakine (samsunhaber.com, 18
Ağustos 2017), Samsun'da Atatürk'ü karşılayan tek kadın (odatv.com,10.11.2017),
Samsun'da Atatürk'ü karşılayan tek kadın Sakine Baturay (posta.com.tr, 10 Kasım
2017), İşte Atatürk'ü Samsun'da karşılayan tek kadın ve hayatı
(samsungazetesi.com, 19 Mayıs 2019), Sakine Baturay (kiriminsesigazetesi.com, 19
Mayıs 2019)
Yorumlar
Yorum Gönder