Yeni Yılınızı "Düşün" ve 2023 den 7 Kare ile Kutluyorum

 

Bugün 2024 yılına giriyoruz.

Yani hepimiz yeni yılda “Düşünerek Konuşmaya” özen gösterebilme

Ve

2024 de "DÜŞÜN" e biraz daha fazla dikkat etme  yılımız olsun

Yeni bir yıl boş bir kitap gibidir
Kalem ise bizim elimizde.
Kendimize güzel bir hikaye yazacağımız

Mutlu Sonlu 

Bir Yılın Olmasını

Diliyorum

Tarık Başçıl   _  31 Aralık 2023

Bir de Cahit Sıtkı Tarancı Üstatın

"Memleket İsterim" 

Şiirini başına Yeni yılda olarak ekleme yaptım. 

Umarım Üstata bir saygısızlık yapmamışımdır

Yeni Yılda Memleket İsterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.

Yeni Yılda Memleket İsterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.

Yeni Yıl da Memleket isterim
Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;
Kış günü herkesin evi barkı olsun.

Yeni Yıl da Memleket isterim
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;
Olursa bir şikâyet ölümden olsun

Gönül isterdi ki;

Güzel kareler paylaşayım

Ama geçen yıldan 

Cumhuriyetin 100 yılından başka

Güzel birşey aklıma gelmedi

2023 den Kareler 1  _  Deprem

2023 den Kareler 2  _  Mülteci

2023 den Kareler 3  _  Yangın

2023 den Kareler 4  _  İsrail – Filistin ve Katliam

2023 den Kareler 5  _  Kazalar

2023 den Kareler 6  _  Cumhuriyet 100 Yaşında

2023 den Kareler 7  _  Mutluluk

Okumayanlar İçin

Prof. Dr. Bülent İplikçioğlu (Eski Çağ Tarihi Profesörü ve Yazıt Bilimcisi) Hocamızın “Noel ve Yılbaşı (25 Aralık ve 1 Ocak)” güzel bilgilendirici yazısını paylaşmak istedim

Türkiye’de her yılbaşı öncesinde genellikle bir tartışma yaşanır

Bu tartışma da özellikle “Yılbaşını Kutlayalım mı, Kutlamayalım mı?” sorusu çevresinde yoğunlaşır. 

Bunun nedeni, elbette, çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede yılbaşının noelle karıştırılarak bir Hristiyan geleneği gibi görülmesidir. 

Noel Hristiyan dünyasında çoğunlukla 25 Aralık’ta kutlanan

Hz. İsa’nın doğum günüdür. 

Kutlamalar “Kutsal Akşam” ya da “Kutsal Gece” denilen 24 Aralık akşamında başlar ve 26 Aralık akşamına dek sürer. 

Ermeni Kilisesi gibi bazı Doğu Ortodoks kiliseleri 6 Ocak’ı noel olarak kabul ederler.

Noel, Hristiyanlar’ın kiliselerde ayinlerle ve aile arasında “Huşu” (Gönlü Tanrı korkusu ve saygısıyla dolu olma, Tanrı’ya boyun eğiş) içinde kutladıkları, öyle gürültü-patırdı yapılmayan, en kutsal bayramıdır, diyebiliriz. 

Hristiyan vatandaşlarımızın bu bayramına Hristiyan olmayan vatandaşlarımızın saygı duyduğuna da hiç şüphem yok elbette bu arada. 

Noelin dünyada Hristiyan olmayanlar tarafından da geliştirilmiş

Hediye alıp-verme üzerinde yoğunlaştırılmış bir başka versiyonu da var tabii. 

Bu hediye alıp-verme konusu ve bununla bağlantılı olan 

“Noel Baba” (Aziz Nikolaos) ise;

19. yüzyılda Amerika’da çıkmış ve dünyaya yayılmış, 

Aziz Nikolaos’un ticari bir görünümünden başka bir şey değildir 

"Noel Ağacı" da 

Protestan Alman Hristiyanları'ndan kaynaklanmış bir âdettir.

Yılbaşı ise, tarihsel açıdan noelden çok farklıdır

Konu Antik Roma’yla ilgilidir.

Roma’da yıl, önceleri, baharın başlangıcı sayılan 1 ‘Martius’ta (Mart) başlıyor ve devletin en yüksek mülkî ve askerî amirleri olarak 1 yıllığına seçilen iki konsül (‘consul’) bu günde görev başı yapıyorlardı. 

M.Ö. 154 yılı aralık ayında, o zamanlar bir Roma eyaleti olan İspanya’da (‘Hispania’) isyan çıktı. 

İsyanı bastırmakla görevli ordunun başında M.Ö. 154 yılı için seçilmiş ve halen görev başında olan konsüllerin bulunması gerekiyordu. 

Fakat bu iki konsülün görev sürelerinin bitmesine 2 aydan biraz fazla kalmıştı. 

Bir sonraki yıl olan M.Ö. 153 yılı (M.Ö. olduğu için geriye doğru saymamız gerekiyor) için önceden seçilmiş yeni konsül çifti 1 Mart’ta göreve başlamak zorundaydı. 

Roma Senatosu işbaşındaki konsüllerin görev sürelerinden çok az bir bölümün geriye kaldığını dikkate alarak ve bu nedenle İspanya’daki isyanı bastırmak için gönderilecek orduda ortaya çıkacak, komutada değişikliğin yaratacağı sorunu önlemek için

M.Ö. 154 yılı aralık ayında halen görev başında bulunan konsülleri değil de, 1 Mart’ta 153’te göreve başlayacak olan yeni konsülleri görevlendirdi. 

Bu olayın üzerinden 1 yıl geçti. 

Yine aralık ayına gelindiğinde Roma Senatosu ikinci bir karar verdi: 

Roma’da yeni yılbaşı bundan böyle 1 ‘Ianuarius’ (Ocak) olacaktı. 

Böylece M.Ö. 154 yılı 10 ay sürmüş ve bir sonraki yıl olan M.Ö. 153 yılı 1 Ocak’ta başlatılmış oldu.

Roma takvimindeki eski yılbaşı olan 1 Mart

Osmanlı devletinde de 1678’den sonra maliye işlemlerinde kullanılmaya başlamış, 

1 Mart malî yılın başlangıcı sayılmıştır (“Rumî Takvim”). 

Türkiye’de Cumhuriyet’in ilânından sonra “Miladî Takvim”in kullanılmaya başlamasıyla yalnızca malî yılbaşı 1 Mart olarak kalmış, bu uygulamaya 1982’de son verilerek, malî yılbaşının da 1983’ten başlayarak 1 Ocak olması kabul edilmiştir. 

Bu nedenle Türkiye’deki 1982 yılı bütçesi, Roma’daki düzenlemeye benzer biçimde, 10 aylık bağlanmıştır.

Yani, 1 Ocak’ın bugün de yeni yılın ilk günü olması, sadece, Roma takviminde bir zamanlar yapılmış bir düzenlemeyle ilgilidir 

Bu düzenlemeden 153 sene sonra doğacak olan Hz. İsa’nın doğumuyla (Noel) hiçbir ilgisi yoktur. 

1 Ocak, ayrıca, sadece bir ayın ilk günü olmasının dışında hiçbir mevsimsel özellik taşımayan, kışın ortasında sıradan bir gündür. 

Toplumumuzda noelle ilişkilendirilmesinin nedeni

Hz. İsa’nın tesadüfen 1 Ocak’a yakın bir tarihte doğduğunun kabul edilmesidir.

Bu nedenle, yılbaşı kutlamalarının herhangi bir kişinin doğum günü kutlamasından hiçbir farkı yoktur. 

Nihayet, her yeni yıl herkes için yeni bir doğum gününün olduğu bir yıldır. 

Yılbaşını herkes istediği bir biçimde kutlayabilir ya da buna gerek görmeyebilir. 

Çünkü doğum gününü de herkes kutlamaz. 

Ama, kutlayanları “Hristiyan âdeti”ni uygulamakla suçlamanın

Bir bilgi eksiliğinden 

kaynaklanmaktadır.

Aşağıdaki isimin üzerini tıklar iseniz sizi Vikipedia yönlendirir

Prof. Dr. Bülent İplikçıoğlu

 Türk Dillerinde “Yeni Yılınız Kutlu Olsun!” 

Altay Türkçesi: Slerdi cangı cılla utkup turum! 

Azerbaycan Türkçesi: Yeni iliniz mübarek olsun! 

Başkurt Türkçesi: Hizzi yangı yıl menen kotlayım! 

Çuvaş Türkçesi: Sene sul yaçepe salamlatap! 

Füyu Kırgızcası: Naa cılıngar guttug bolsun! 

Gagauz Türkçesi: Yeni yılınızı kutlerim! 

Hakas Türkçesi: Naa çılnang alğıstapçam sirerni! 

Karaçay-Malkar Türkçesi: Cangı cılığıznı alğışlayma! 

Karakalpak Türkçesi: Canga cılıngız kuttı bolsın! 

Karay/Karaim Türkçesi: Sizni yanhı yıl bıla kutleymın!

 Kazak Türkçesi: Janga jılıngız kuttı bolsın! veya Janga jılıngız ben! 

Kırım Türkçesi: Yangı ılıngız kaırlı (veya mubarek) olsun! 

Kırgız Türkçesi: Cangı cılıngız kuttu bolsun! 

Kumuk Türkçesi: Yangı yılıgız kutlu bolsun! 

Nogay Türkçesi: Yanga yılıngız men! 

Özbek Türkçesi: Yengi yılıngız mübarek bolsun! 

Sarı Uygurca Türkçesi: Ak éy yahşi mo! 

Şor Türkçesi: Naa çıl çakşı polzun! 

Tatar Türkçesi: Sezne yanga yıl belen tebrik item! 

Tuva Türkçesi: Caa çıl-bile bayır çedirip or men! 

Türkmen Türkçesi: Teze yılınızı gutlayaarın! (Irak Türkmenleri) Yengi iliyiz (iliwiz) mubarak Bolsun! 

Uygur Türkçesi: Yengi yılıngızğa mübarek bolsun! 

Yakut Türkçesi: Ehigini şanga sılınan eğerdeliibin!