Ana Kelimeleri Türkçe ye Nereden Geldiği Hakkında

Önce Uzun Uzadıya Okumak İstemenlere Baştan Yazayım

Anne / Ana Kelimesi Türkçe değildir.

Anadolu da Yaşayan Hitit dilinde Annas'dan  Gelmektedir. 

İlk Ana Kelimesi Mani dini (Not.1) Kabul eden Uygur Türklerinin Bıraktığı Yazıtlarında Ana Kelimesi Geçmektedir. 

Bu da Hitit Anadolusun dan Uygurlara Geçmiş Olması Olasıdır.

Şimdi İnceleyelim ;

Eski Türkçe ise An Köküyle Başlayan Kelimler Eril ( Erkeği Belirtir ) .

Eski Türkçe'de An Köküyle Başlayan Bir Çok Kelimelerden Türetilmiş Erkek isimlerine Bir kaç Örnek verelim

Anuk (Ahmak, Sersem, Akılsız, Dangalak, Angıt )

Angış  (Cinsiyet: Erkek -  Anı, Hatıra)

Andarıman ( Eski Türkçe Erkek Adı )

Anbazuk (Eski Türkçe Erkek Adı - örnek cümle Osetya Kralları Bazuk ve Anbazuk ile ittifak kurdular ).  

Buna Karşılık Hititçe'deki An Kökünden Türetilmiş Sözcükler Dişildir. 

An Köküyle Başlayan Bir Çok Sözcük Doğurma - Dişilik Gibi Anlamlar Taşır. 

Örnek Hititçe An Köküyle Başlayan Kelimeler;

Annitalvatar  ( Çocuk Doğurma Gücü )

Anniyatar ( Analık )

Annavalans ( Üvey Anne ) 

Annaç ( Anaç – Doğurgan )

Hint-Avrupa Dillerinde ise Doğurucu Kelimesi ise Ma İle Başlar 

Sanskritçe   : Mâtâr

Farsça         : Mâder

Latince        : Mater

Almanca      : Muoter

İtalyanca     : Madre 

Eski İrlanda : Mâthir

Eski Türkçede ise Ög / Ök Kelimesi Ana / Anne Anlamında Kullanıldı. 

Bunu Destekleyen En Önemli Kelime de

Ög / Ök Kelimesinin Sonuna süz yokluk eki aldığında Ögsüz / Öksüz   Olmuştur. Yani Annesiz ( Anasız )

Ögey / Ügey   ( Üvey ) Kelimesi de örnek gösteriliyor ama

Ey kelimesi dil bilimciler tarafından Kabul görmüyor.

Bu Kelimenin Moğolca dan Geçtiği daha mantıklı çünkü

Moğolca ügei  ( Yok, Hayır ) kelimesidir.

Eski Türkçe Yazıtlarda

“ Ögüm Elbilge Xatunıg ” Şimdiki Anlamı 

“ Annem Elbilge Hatun ” 

“ Ögüm xatun, ulayu öglerim, ekelerim ” Şimdiki Anlamı 

“ Hatun annem, üvey annelerim, ablalarım ” 

“ Ög teηri ” Şimdiki Anlamı  “ ana tanrıça ” 

Turfan Türkçesinde “ Kişi oglı öge kelmez ” Şimdiki Anlamı

“İnsanoğlu anasına geri gelmez”

Son Olarak da

Bir Tez ( Düşünce ) de Hitit

Bebeklerin Ağlamalarını ;

Hınngaaa

Ingaaa

Gaaa

Angaaa

Anne Sözcüğü Bir Yansımasıdır diyen Bir Düşünce

Anne Sözcüğü Bebeğin Yardım İsteğinin, 

Çığlığının Yansımasıdır. 

Her Anne Deyişinde, 

Örtülü Bir Destek İhtiyacı Yaşıyor 

Böyle Bir Bağıntı Kuruyor ( Doğrulanış Bir Düşünce Değil )

Not.1 Uygurlar 762 yılında Maniheizm’i devlet dini olarak kabul ettiler. bu tarihten 840 yılına kadar Maniehist Uygur dini olarak kabul edildi. Bu dönemin bitişi Doğu Türkistan göçüdür. Maniheist Uygurlardan günümüze Maniheist öğretilerini ihtiva eden dua, ilahi, tövbe duaları, öyküler gibi metinler kalmıştır.

3. yüzyılda Pers İmparatorluğu içinde, Mani (kuran kişi) tarafından kurulan ve kısa sürede hızla büyük bir coğrafyaya yayılan bir din. Kutsal kitapları Arzhang'dır. Mani dini en parlak dönemini 8. yüzyılda Uygur Devleti'nin milli dini olarak ilan edilmesi ile yaşamıştır. Mani kelimesi eski Türkçe "Mengü" ve Çağatay Türkçesinde "Tanrı" demektir

Tarık Başçıl