Zengin Olmak Kolay mı? Yoksa Yetenek mi? Ya da Şans mı?

Finans sektörü konusunda yazan Michael Lewis, finans krizinden dört yıl sonra Princeton Üniversitesi mezunlarına yaptığı konuşmada

Başarının sırrını şansa bağlıyordu.

'The Big Short' ve 'Moneyball' kitaplarını yazan Lewis şöyle demişti:

Başta başarılılar olmak üzere, genel olarak insanlar başarıyı şans ile açıklamaktan hoşlanmaz.

Yaşları ilerleyip başarılı oldukça bu başarının sanki kaçınılmaz olduğunu düşünür.

Yaşamlarında tesadüflerin oynadığı rolü kabul etmek istemezler.

Çünkü dünya da böyle bir şeyi kabul etmek istemiyor.

Lewis'in sözünü ettiği dünya, dünyanın tamamı değil de

Gelir eşitsizliği olan ülkelerdeki elitlerin gözüyle görülen dünyadır.

Onun "dünya"dan kastı "Amerika"dır

Esas olarak da "Amerikan Rüyası".

Bu "rüya", yeterince çaba gösterdiği ve yetenek sergilediği sürece,

Toplumdaki ekonomik eşitsizlik ne olursa olsun

Herkesin başarılı olacağını öngörür.

Oysa Amerikan rüyası, tıpkı Londralı yatırım bankacısınınki gibi bir fanteziden ibarettir.

Zenginler hiç de yetenekli değildir.

Yaşamlarındaki önemli dönemeçlerde şansları yaver gitmişti sadece.

Bunlar çok çalışmış ve motivasyonu yüksek ve hırslı insanlar olabilirler.

Ama

Başkaları da aynı şekilde çok çalışmış ve hırslı olduğu halde aynı şekilde şanslı olamamıştır.

Bu zenginler çoğu kez varlıklarını miras olarak devralmıştır ve

Bu miras şanslarını arttırmıştır.

Zenginlerin varisleri en azından varlıklarını kendilerinin yaratmadığının farkında.

Aslında kimse yoktan zengin olmaz.

Bu zenginliğin çoğu başkalarından elde edilmiştir. 

İyi, nazik, yetenekli, kendi başına yükselmeyi başarmış girişimci fantezisine inanmamak gerekir.

Öyle bir dünyada yaşıyoruz ki en tepeye çıkanlar yetenekli olduğu için değil, birçok avantajla işe başladığı için çıkıyor.

Bu avantajlar arasında erkek, beyaz ve zengin olarak doğmuş olmayı sayabiliriz.

Ayrıca tırmanırken şansları da yaver gitmiş ve

Çoğunlukla başkalarını ezmeyi de mazur görmüşlerdir.

Yoksa dünyamız yapılması gerekeni yapabilen birkaç üstün insandan ve

Bunları yapamadıkları için cezalandırılması gereken daha geri bir yığından oluşmuyor.

Aşağıdaki resmin altında bir tablo yaptım

Umarım anlatmak istediğimi anlatabilmişimdir

Tarık Başçıl