Toplumlarda, Cahil ve Bilgili İnsanların Sayısı Her Zaman Tartışılıyor, Sonuç mu? Yok ve Her Zamanda Tartışılacak
Eski Yunan da Demokrasi Fikri ilk ortaya çıktığında Sokrates bu fikri hiç benimsemediği gibi şiddetle de karşı çıkmıştır.
Hatta Platonun yazılarından da öyle anlıyoruz ki Sokrates in idamına sebep de demokrasiye karşı oluşudur.
Bir gün Sokrates yine talebesiyle sohbet ederken bir talebesi Sokrates e sorar ki:
- Eğer demokrasi çoğunluğun kararını kabul etmekse adil olan da bu değil midir?
- Mesela yüz kişinin rey kullandığı bir yerde
- Elli bir kişinin kararına mı uymak daha adil ve doğru olur yoksa kırk dokuz kişinin kararına uymak mı?
- Hem çok mümkündür ki daha çok insanın daha az insandan yanılma ihtimali daha azdır.
- Bu halde sizin demokrasiye karşı çıkmanız doğru olmadığı gibi haklı da sayılmaz.
Bunun üzerine Sokrates her zaman olduğu gibi
Soru cevap yöntemini kullanarak o talebeye önce sorar.
- Bize söyler misin?
-Toplumlarda bilge olmak mı daha zordur, yoksa cahil olmak mı? daha zordur
Talebe
- Elbette ve hiç şüphesiz bilge olmak daha zordur.
- Bilge olmak için çok okumak araştırmak ve yorulmak gerekirken
cahil olmak için bir şey yapmaya gerek yoktur.
Sokrates
- Peki, o halde bize yine söyler misin
Toplumlarda cahil insanların sayısı mı çok olur yoksa bilge insanların sayısı mı çok olur.
Talebe
- Elbette ve hiç şüphesiz cahil insanların sayısı fazla olur.
Sokrates
- Peki, bize yine söyler misin bir gemide yüz yolcu bulunsa geminin
nerede nasıl hangi yönde yelken açması gerektiğini kaptan mı daha
iyi bilir yoksa o yüz yolcu mu?
Talebe
- Eğer yolcular içinde denizcilik bilgisi olan yoksa pek tabi en iyi
bilen kaptandır.
Sokrates
- Peki, o halde diyebilir miyiz ki herkes her konuda karar veremez.
- Herkes bildiği yerde konuşmalı.
- Her iş ehline verilmeli.
Talebe
- Pek tabi olması gereken budur.
Sokrates
- Peki, o halde bize yine söyler misin kimin hangi konuda bilgili olup
olmadığını bilmeden sadece çoğunluk oldukları için kararlarını doğru
bulmak adil ve doğru olabilir mi?
Hatta Platonun yazılarından da öyle anlıyoruz ki Sokrates in idamına sebep de demokrasiye karşı oluşudur.
Bir gün Sokrates yine talebesiyle sohbet ederken bir talebesi Sokrates e sorar ki:
- Eğer demokrasi çoğunluğun kararını kabul etmekse adil olan da bu değil midir?
- Mesela yüz kişinin rey kullandığı bir yerde
- Elli bir kişinin kararına mı uymak daha adil ve doğru olur yoksa kırk dokuz kişinin kararına uymak mı?
- Hem çok mümkündür ki daha çok insanın daha az insandan yanılma ihtimali daha azdır.
- Bu halde sizin demokrasiye karşı çıkmanız doğru olmadığı gibi haklı da sayılmaz.
Bunun üzerine Sokrates her zaman olduğu gibi
Soru cevap yöntemini kullanarak o talebeye önce sorar.
- Bize söyler misin?
-Toplumlarda bilge olmak mı daha zordur, yoksa cahil olmak mı? daha zordur
Talebe
- Elbette ve hiç şüphesiz bilge olmak daha zordur.
- Bilge olmak için çok okumak araştırmak ve yorulmak gerekirken
cahil olmak için bir şey yapmaya gerek yoktur.
Sokrates
- Peki, o halde bize yine söyler misin
Toplumlarda cahil insanların sayısı mı çok olur yoksa bilge insanların sayısı mı çok olur.
Talebe
- Elbette ve hiç şüphesiz cahil insanların sayısı fazla olur.
Sokrates
- Peki, bize yine söyler misin bir gemide yüz yolcu bulunsa geminin
nerede nasıl hangi yönde yelken açması gerektiğini kaptan mı daha
iyi bilir yoksa o yüz yolcu mu?
Talebe
- Eğer yolcular içinde denizcilik bilgisi olan yoksa pek tabi en iyi
bilen kaptandır.
Sokrates
- Peki, o halde diyebilir miyiz ki herkes her konuda karar veremez.
- Herkes bildiği yerde konuşmalı.
- Her iş ehline verilmeli.
Talebe
- Pek tabi olması gereken budur.
Sokrates
- Peki, o halde bize yine söyler misin kimin hangi konuda bilgili olup
olmadığını bilmeden sadece çoğunluk oldukları için kararlarını doğru
bulmak adil ve doğru olabilir mi?
- Hem sen de kabul ettin ki bir toplumda cahillerin sayısı bilgelerden
hep daha çok olur.
Yorumlar
Yorum Gönder