14 Mart Dünya Matematik Günü _ Ayrıca Pi (π) Günü

Pi sayısı π, Yunan alfabesinin 16. harfidir ve en çok bilinen matematiksel sabiti temsil etmek için kullanılır. Tanım olarak pi, bir dairenin çevresinin çapına oranıdır.

Bu sembol başlangıçta bir sayıyı temsil etmiyordu. Yunanca "περίμετρον" (çevre) sözcüğünün ilk harfi olan π harfinden alır. Pi sayısı, Arşimet sabiti ve Ludolph sayısı olarak da bilinir                   

Başka bir deyişle, pi, çevre bölü çapa eşittir (π = c / d).Tersine, bir dairenin çevresi, çapın pi ile çarpımına eşittir(c=πd). 

Bir çember ne kadar büyük veya küçük olursa olsun, pi sabitinin değeri değişmez. Bu değer yaklaşık olarak 3,14’e eşittir, ancak ondan biraz daha karmaşıktır.

Pi ‘nin hikayesi ;

Pi yaklaşık 4.000 yıldır bilinmektedir ve Babilliler tarafından keşfedilmiştir. Milattan önce 1900-1680 arasına ait olduğu düşünülen bir tablette pi sayısının 3,125 olarak ifade edildiği bulundu. Milattan önce 1650 ’ye ait olan Rhind Papirüsü incelenerek Antik Mısırlıların da benzer keşifler yaptığı onaylandı.

Bu belgede Mısırlıların bir dairenin alanını pi ‘ye yaklaşık 3,1605 değerini vererek hesapladıkları anlaşıldı.

Pi ‘nin yaklaşık değeriyle ilgili İncil ‘de bir ayet bile var: Ve dökme denizi bir kenardan diğer kenara on arşın olacak biçimde yaptı, ve yüksekliği beş arşındı; ve otuz arşınlık bir ip onun çevresini sarardı. — IKrallar 7:23 (Kral James Versiyonu)

Pi ‘nin ilk hesaplaması Arşimed Syracuse (M.Ö. 287-212) tarafından yapılmıştır. Dünyanın en büyük matematikçilerinden biri olan Arşimed, Pisagor Teoremini iki çokgenin alanını bulmak için kullandı.

Archimedes’in sağlığında İskenderiye’de Öklid’den ders aldığı, Öklid’in de Eski Mısır ve Mezopotamya Babil yöresinde uzun yıllar dolaşan bir matematikçi olduğu, bilinen tarihi bir gerçektir. 

İskenderiyeli tarihçi Herodot, metrika adlı eserinde pi sayısı için verdiği değer 3,71’dir. Bu değer, İskenderiyeli Heron’dan sonra gelen eski Yunan ve ortaçağ matematikçileri tarafından farklı değerler kullanılmıştır. İskenderiyeli Heron’un verdiği yaklaşık değerin de, Mezopotamya menşeli olması ve Mezopotamyalılar’dan alınma takribi bir sonucu temsil etmesi muhtemeldir. 

Arşimed, daire içine yerleştirilmiş düzgün bir çokgen alanını ve içine daire yerleştirilmiş düzgün bir çokgenin alanını kullanarak bir dairenin gerçek alanına yakın bir sonuç bulmaya çalıştı.

Arşimed ‘in haritaladığı çokgenler, bir dairenin alanı için üst ve alt sınırları verdiler ve buna dayanarak Arşimed pi ‘nin 3 1/7 ile 3 10/71 arasında bir değere sahip olduğunu tahmin etti.

Pi, 1706 ‘da İngiliz matematikçi William Jones tarafından pi sembolüyle (π) sembolize edilmeye başlandı. Jones, pi’yi hesaplamalarında 3,14159 olarak kullandı.