Kırık Cam Teorisi _ Suçlarla Mücadeleyi Nasıl Başardın?

New York'un efsane Belediye Başkanı Giuliani

Suçlarla mücadeleyi nasıl başardın sorusuna cevabı şöyle olmuştu;

Metruk bir bina düşünün.
Binanın camlarından biri bile kırılsa
O camı hemen tamir ettirmezseniz
Çok kısa sürede
Oradan geçen herkes bir taş atıp, binanın tüm camlarını kırar.

Ben ilk cam kırıldığında hemen tamir ettirdim. 

Bir elektrik direğinin dibine ya da bir binanın köşesine, biri, bir torba çöp bıraksın.

O çöpü hemen oradan kaldırmazsanız

Her geçen, çöpünü oraya bırakır

Çok kısa bir sürede dağlar gibi çöp birikir. 

Ben ilk konan çöp torbasını kaldırttım.

Bir sokağın suç bölgesine dönüşme süreci 

Önce tek bir pencere camının kırılmasıyla başlıyor. 

Çevreden tepki gelmez

Cam hemen tamir edilmezse

Oradan geçenler o bölgede düzeni sağlayan bir otorite olmadığını düşünüyor Diğer camları da kırıyorlar.

Ardından daha büyük suçlar geliyor; 

Bir süre sonra o sokak, polisin giremediği bir mahalleye dönüşüyor.

Bunu anlayan New York polisi

Önce küçük suçların peşine düşmüş. 

Metroya bilet almadan binenleri

Apartman girişlerini tuvalet olarak kullananları

Kamu malına zarar verenleri

Hatta içki şişelerini yola atanları bile yakalayıp haklarında işlem yapmış.

Polis bu kararlılığıyla 

"Küçük müçük, bizim için hiç fark etmez; bu sokağın, metro istasyonunun veya mahallenin suç üreten bir bölge olmasına izin vermeyeceğiz" demiş. 

"Kırık Cam Teorisi" 

ABD'li suç psikologu Philip Zimbardo'nun 1969'da yaptığı bir deneyden ilham alınarak geliştirilmişti.

Zimbardo, suç oranının yüksek olduğu, yoksul Bronx ve daha yüksek yaşam standardına sahip Palo Alto bölgelerine birer 1959 model otomobil bıraktı.

Araçların plakası yoktu, kaputları aralıktı. 

Olup bitenleri gizli kamerayla izledi.
Bronx'taki otomobil üç gün içinde baştan aşağıya yağmalandı. 

Diğerine ise bir hafta boyunca kimse dokunmadı.

Ardından Zimbardo ile iki öğrencisi, sağlam kalan otomobilin yanına gidip çekiçle kelebek camını kırdılar. 

Daha ilk darbe indirilmişti ki çevredeki insanlar (yani zengin beyazlar) da olaya dahil oldular.

Birkaç dakika sonra o otomobil de kullanılmaz hale geldi. 

"Demek ki" diyordu Zimbardo

İlk Camın Kırılmasına

Ya da 

Çevreyi Kirleten İlk Çöpe

İlk Duvar Yazısına İzin

Vermemek Gerek.

Aksi Halde Kötü Gidişatı Engelleyemeyiz.